hooggevoeligheid

Veel van de cliënten die bij ons in behandeling komen, vertellen ons niet alleen over de pijn en vermoeidheid maar ook over hun gevoeligheid voor emoties. Omdat we in de praktijk zien dat veel mensen het lastig vinden om met deze gevoeligheid om te gaan is het belangrijk om emotionele gevoeligheid beter te leren begrijpen.

Emotionele gevoeligheid houdt in dat je spanning en emoties van anderen goed aanvoelt, waar anderen deze minder sterk aanvoelen. Iemand die zeer gevoelig is noemen we ‘hooggevoelig’. Ook kan iemand die hooggevoelig is emoties van anderen lang met zich meedragen. Ze hebben verder een rijk gevoelsleven en beleven de emoties intens. Wij zien deze hooggevoeligheid zo vaak terug in onze behandeldoelgroep, dat we vermoeden dat het percentage van hooggevoeligheid binnen fibromyalgie erg hoog moet zijn. We gingen daarom opzoek naar wetenschappelijke artikelen over dit onderwerp en we kwamen er al snel achter dat er nog maar weinig literatuur gepubliceerd was die ons vermoeden kon onderbouwen.  We besloten daarop om de vragenlijst van hooggevoeligheid in onze behandelingen op te nemen. Op deze manier proberen wij doormiddel  van eigen onderzoek te achterhalen hoe hoog het percentage daadwerkelijk ligt. Maar voor nu, wat weten we eigenlijk over hooggevoeligheid?

Wat is hooggevoeligheid?

Hooggevoeligheid is een persoonlijkheidseigenschap, die naar schatting bij ongeveer 10 á 20% van de mensen voorkomt. Iemand die hooggevoelig is ervaart veel prikkels vanuit zijn omgeving en prikkels vanuit zichzelf. Iemand die zeer gevoelig is noemen we ‘hooggevoelig’ of ook wel HSP, ‘Highly Sensitive Person’. Elaine Aron, Amerikaans psychotherapeute, universitair docente, en grondlegster van het begrip HSP, vertelt meer over HSP in het volgende filmpje:

Mensen met hooggevoeligheid hebben een zenuwstelsel, hersenen en zintuigen die gevoeliger zijn dan die van niet-hooggevoeligen. Prikkels van binnen, maar ook van buiten worden door hooggevoelige mensen als intenser ervaren in vergelijking met mensen die niet hooggevoelig zijn. Het gaat hier om verschillende soorten prikkels, zoals prikkels van de zintuigen, gedachten, gevoelens, gedrag en emoties. Mensen met hooggevoeligheid nemen  dit soort prikkels meer in zich op dan anderen. De prikkels hebben een groter effect, blijven langer hangen en daarnaast duurt het ook langer voordat zij volledig zijn verwerkt. Mensen met hooggevoeligheid zijn vatbaarder voor stress en kunnen ook gemakkelijk overprikkeld en uit balans raken. Om deze reden houden mensen met hooggevoeligheid over het algemeen niet van te drukke en/ of emotioneel beladen omgevingen. Ze hebben dan ook vaak meer rust en tijd nodig voor zichzelf in vergelijking met mensen die niet-hooggevoelig zijn. Hooggevoeligheid is geen ziekte, of een persoonlijkheidsstoornis, maar het is wel een algemene persoonlijkheidseigenschap, die mogelijk erfelijk is en evenveel bij mannen als bij vrouwen voorkomt.

Andere kenmerken van HSP’s zijn onder meer:

  • Worden meer dan gemiddeld geroerd door natuur, kunst en muziek
  • Hebben moeite met planning en het verkrijgen van structuur
  • Kunnen verlegen overkomen maar zijn dat veelal niet
  • Zijn vaak plichtsgetrouw en perfectionistisch
  • Functioneren minder goed als ze geobserveerd of geëvalueerd worden
  • Zijn vaak zorgzaam en anticiperend op behoeften van anderen; moeite om grenzen aan te geven
  • Lopen groter risico op stemmingswisselingen, depressiviteit, angsten en verslavingen

Er zijn twee soorten HSP’s:

  • Eén groep is van nature meer introvert en rustig en beslaat zo een 70% van de mensen die HSP hebben. Deze groep voelt zich prettig bij een redelijk gelijkmatig leven met weinig risico’s.
  • De andere groep, ongeveer 30%, heeft juist behoefte aan nieuwe ervaringen en spanning en zijn ook meer extravert. Zij worden ook wel HSS genoemd, ‘high sensation seekers’. Zij zijn enerzijds snel verveeld en op zoek naar uitdaging, maar raken anderzijds snel overbelast. Zij leven als het ware met één voet op de rem en één voet op het gaspedaal.

Hooggevoeligheid kan sterk van invloed zijn op werk, het persoonlijk leven en relaties. Het is een eigenschap die in onze hectische, westerse maatschappij, waar de nadruk ligt op verstand en ratio, niet erg wordt gewaardeerd. Veel hooggevoelige mensen ervaren in eerste instantie dan ook last van hun eigenschap, en vragen zich af wat er mis is met hen. Zij hebben de neiging zichzelf te willen veranderen, en hun eigenschap te onderdrukken of negeren. Het onderdrukken van deze ervaren prikkels en emoties kan juist leiden tot meer pijn en vermoeidheidsklachten in mensen met fibromyalgie (Geenen et al., 2012; Middendorp et al., 2007).

Maak van je hooggevoeligheid je kracht!

Door je hooggevoeligheid te erkennen en te accepteren kan het van een valkuil en een last, tot een kwaliteit en een gave worden. Hiertoe is het onder andere belangrijk om goed te leren aarden, grenzen te stellen, emoties te herkennen en erkennen, de innerlijke kracht te versterken en een juiste balans te vinden tussen activiteit en rust. Meerdere onderzoeken pleiten dan ook voor fibromyalgie behandelingen die meer georiënteerd zijn op het ervaren van emoties bij mensen met fibromyalgie. Een voorbeeld hiervan is het uiten van emoties door middel van een schrijf interventie, welke zou leiden tot een vermindering van de symptomen bijbehorend bij de fibromyalgie (Broderick et al., 2005; Middendorp et al. 2008).

Ben je zelf nieuwsgierig geworden of jij hooggevoelig bent en wil je weten wat het Fibrocentrum daarin kan betekenen? Neem dan vrijblijvend contact met ons op.

Bronnen:

Van Middendorp, H., Lumley, M. A., Jacobsc, J. W. G., Lorenz, J. P., Doornen, Bijlsma, J. W. J., & Geenen, R. (2008). Emotions and emotional approach and avoidance strategies in fibromyalgia. Journal of Psychosomatic Research, 64, 159-167.

Broderick, J. E., Junghaenel, D. U., & Schwartz,  J. E. (2005). Written emotional expression produces health benefits in fibromyalgia patients. Psychosomatic  Medicine,67,326–34.

http://www.hooggevoelig.nl/drupal6/wat-betekent-hooggevoelig

http://www.fibromyalgie.nl/

Proclaimer: wij hebben onze uiterste beste gedaan om correcte informatie te verstrekken. Als u fouten constateert dan waarderen wij het zeer als u contact met ons opneemt doormiddel van het contactformulier zodat wij de fouten snel kunnen verbeteren.